Het glasvirus – In gesprek met Cor Wittekoek

Cor Wittekoek is secretaris van de Vakgroep GLAS bij Bouwend Nederland. Onder zijn hoede startte ROC Midden Nederland in september een nieuwe tweejarige BBL-opleiding voor glaszetter. Met succes: 22 leerlingen zijn afgelopen maand toegelaten. Er zijn ondertussen meerdere ROC’s geïnteresseerd om de opleiding aan te bieden. “Glas is booming en aantrekkelijker dan ooit.”

Liefde voor glas
“Ik zit al 25 jaar lang in de glasbranche. Samen met een compagnon heb ik ooit een aantal jaren een groothandel gerund. Als je eenmaal in het glas zit, dan blijf je erin vasthangen en laat je het niet meer los. Dat noemen wij dus het ‘glasvirus’. Het is gewoon een ontzettend mooi product en heel erg veelzijdig. Iedereen heeft er mee te maken. Als je in de ochtend opstaat en naar buiten kijkt, kijk je door glas. Als je gaat tandenpoetsen, kijk je in een spiegel. Mensen beseffen niet hoeveel glas er om hen heen is. Pas als je in deze branche zit, zie je wat er allemaal mogelijk is. Om de wereld te zien, kijk je door glas heen.”

Circulair
Glas is een ontzettend belangrijke factor in het terugdringen van het energieverbruik en de opmaat naar een circulaire economie.

“Is het niet leuk om te werken in een branche waarbij je ervoor zorgt dat Nederland een stukje duurzamer wordt? Glas is met de jaren steeds technischer geworden. Vroeger was de primaire functie van glas om huizen wind- en waterdicht te maken, als je tenminste naar buiten wilde kijken. Tegenwoordig is glas nodig voor de veiligheid van een gebouw. Dat je bijvoorbeeld niet door een glazen deur kan vallen. Het is ook van waarde voor de esthetiek: als je kijkt naar nieuwe kantoorgebouwen zie je hoe mooi het gebruik van veel glas kan zijn. Hierin zijn vooral de innovatieve toepassingen geweldig. Wat dacht je van energieopwekking? De ‘glazen gevel’ is in opmars: doorzichtige glasplaten met een coating die functioneert als zonnepaneel. Maar wist je dat glas ook oneindig recyclebaar is en volledig circulair kan zijn? Glas krijg je namelijk door zand te smelten bij 1800 graden Celsius. Je stopt heel veel energie in het zand om er glas van te maken. Als je dat glas vervolgens weggooit, verlies je eigenlijk alle energie die erin zit. Wij proberen afvalglas op de juiste manier om te smelten, zodat je die energie weer hergebruikt. Een belangrijke ontwikkeling in de transitie naar een volledig circulaire economie. Wij doen daar veel onderzoek naar. Naast mijn functie als secretaris ben ik namelijk ook directeur van Vlakglas Recycling Nederland. De stichting is twintig jaar geleden opgericht met als doel zo veel mogelijk vlakglas uit renovatie- en sloopprojecten in te zamelen en op een zo hoogwaardig mogelijke manier te hergebruiken.”

Opleiding
“Wij hebben nu hopelijk de Coronacrisis bijna achter de rug. Een aantal jaren daarvoor hadden wij de bouwcrisis. Heel veel bedrijven hebben toen moeten saneren. Er werd simpelweg te weinig gebouwd met als gevolg dat er geen nieuw personeel werd aangetrokken. Logischerwijs was er dan ook geen behoefte aan een opleiding. Als je echter kijkt naar de afgelopen jaren is de vraag naar glaszetters zo ontzettend toegenomen dat wij wel moesten ingrijpen. Eén van onze leden uit het bestuur (Stekelenburg Glas, red.) heeft zich hard gemaakt om de opleiding Glaszetter van de grond te krijgen. Het is uiteindelijk wel een bedrijfsopleiding geworden. Dat betekent dat we als branche een waarborg moeten afgeven voor als er te weinig leerlingen zijn. We zijn namelijk niet de enige branche die om een opleiding vraagt. Daarin hebben wij ook onze verantwoordelijkheid.”

Glas in de klas
“Glaszetten leer je natuurlijk in de praktijk. De lessen heb je alleen nodig voor de theoretische onderbouwing en de toetsen. De meeste mbo leerlingen zijn rond de 16, 17 jaar, komen net van het vmbo af en zijn meestal al werkzaam bij één van de glasbedrijven in ons netwerk. Maar er zitten ook vaak ouderen in de klas die al enige tijd werkzaam zijn in een glasbedrijf maar geen relevante opleiding hebben. Voor hen is dit een mooie gelegenheid om toch een volwaardige opleiding te krijgen en zich eventueel om te laten scholen.”

Kansen in glas
“De opleiding is een succes. Deze lijn willen wij niet alleen doorzetten maar ook upgraden. Er is ook veel behoefte aan andere niveaus: voor bijvoorbeeld bedrijven die glas produceren en operator-gestuurd zijn. Maar denk ook aan hoger opgeleiden die nodig zijn voor werkvoorbereiding en calculatie. Uiteindelijk willen wij de hele keten omvatten in de opleidingen. Gelukkig maken innovaties de branche steeds aantrekkelijker voor technisch geschoold personeel.

Ook internationaal ligt de wereld open. Denk bijvoorbeeld aan de export van ons glas. Ik heb een aantal keren gastlessen over ‘internationaal ondernemen’ gegeven op de Hogeschool Rotterdam, waar ik heb laten zien waar je als mkb-bedrijf allemaal mee te maken hebt en hoe je de kansen en mogelijkheden moet benutten in deze wereld. Dat is niet alleen weggelegd voor de grote multinationals.

In 2030 moet Nederland zijn duurzaamheidsdoelen halen. Door het vervangen van oud glas door hoog isolatieglas kunnen we ontzettend veel bereiken in CO2-reductie. Daar liggen de grootste kansen. En natuurlijk de ambitie om 100.000 huizen neer te zetten. Daar is veel glas voor nodig. Niet alleen voor de isolatie, maar dus ook voor energieopwekking.”

Personeelstekort
“De grootste bedreiging in deze branche is de schaarste in goede, gekwalificeerde glaszetters. Ieder bedrijf in ons netwerk kan minstens twee glaszetters plaatsen. Ik ben daarom erg blij met de campagne ‘De waarde van glas’, bedoeld om jongeren trots te maken op het werk wat ze doen. Herkenbaarheid is belangrijk daarin. Ook vergroten we de zichtbaarheid van glaszetters en glashandels onder aannemers en architecten. In samenwerking met het UWV zijn wij ook een omscholingstraject gestart voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Ondanks de uitdagingen op de arbeidsmarkt zie ik de toekomst glashelder in en hoop ik een nieuwe generatie glaszetters te inspireren met het glasvirus.”